PROGRAM  WYCHOWAWCZY

dla  klas  IV – VIII

SZKOŁY PODSTAWOWEJ

w ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH

w RYBCZEWICACH

 

 

 

Opracował zespół nauczycieli w składzie:

Małgorzata Gieleta

Zofia Kłos

Tadeusz Stanisławek

 

  

Program został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną ZSO w Rybczewicach i został włączony do szkolnego zestawu programów pod numerem: SP – 2008/2009 - 29

 

Rybczewice, 01-09-2008 r.

 

Wstęp

 

Charakterystyka programu

Program uwzględnia w różnym stopniu wiele kierunków pracy z uczniami, kładzie szczególny nacisk na kształtowanie osobowości ucznia, wspieranie jego rozwoju, poznanie i przestrzeganie norm społecznych, praw dziecka, budowanie postawy życzliwości i współdziałania, ostrożnej otwartości na zdobycze techniki, integrację zespołu klasowego i umiejętność bycia w grupie. Poszerza wiedzę na temat uzależnień i otaczającego świata.

Zakres tematyczny może ulegać pewnym zmianom pod wpływem wynikających w trakcie roku problemów, spraw bieżących, zainteresowań uczniów daną tematyką. Dlatego każdy z tematów możne być realizowany w takiej ilości godzin, która zależy od potrzeb danej klasy.

Aby usystematyzować proces wychowawczy program zakłada realizację pewnych zagadnień w każdej klasie, z tym że każda następna klasa jest poszerzeniem i pogłębieniem wcześniej omawianych treści i stosownie do rozwoju i wieku uczniów wprowadza nowe zagadnienia.

Ważną rzeczą w programie wychowawczym są kontakty z rodzicami. Rola rodziców w procesie wychowawczym szkoły jest bardzo ważna. Kontakt rodzica z nauczycielem to przede wszystkim wymiana informacji między nimi. Rodzic dowiaduje się o postępach ucznia w nauce, o jego zachowaniu, rozwoju, informuje nauczyciela o sytuacji rodzinnej, o swoich obserwacjach i niepokojach. Należy pokazać rodzicom, że są szkole naprawdę potrzebni w różnych sytuacjach, poprzez realizację wspólnych przedsięwzięć oraz wspomagać ich w procesie wychowawczym poprzez przygotowywanie i udostępnianie materiałów związanych z tym zagadnieniem

Program jest zgodny z programem wychowawczym szkoły i programem profilaktyki oraz spełnia założenia wychowawcze podstawy programowej.

 

 

 

 

Cele ogólne programu

 

 

Program zakłada realizację następujących zadań (celów ogólnych):

 

1)             Budowanie więzi wewnątrzszkolnej, integracja środowiska lokalnego.

2)             Wpajanie norm i zasad obowiązujących w szkole – prawa i obowiązki ucznia w kontekście Konwencji o Prawach Dziecka.

3)             Wdrażanie uczniów do samorządności.

4)             Zwalczanie niepowodzeń szkolnych.

5)             Wdrażanie uczniów do przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa.

6)             Ograniczenie przemocy oraz agresywnych zachowań.

7)             Wzbudzanie w uczniach odpowiedzialności za własne zdrowie, promocja zdrowego stylu życia.

8)             Wzbudzanie szacunku do pracy i obowiązków rodziców/opiekunów, wzmacnianie więzi rodzinnych.

9)             Dostarczanie informacji na temat szkodliwości nikotyny, alkoholu, narkotyków.

10)         Dostarczanie informacji na temat skutków uzależnienia od mediów.

11)         Wskazanie sposobów właściwego spędzania wolnego czasu, rozwijanie zainteresowań.

12)         Wdrażanie uczniów do aktywnego uczestniczenia w życiu szkoły, gminy ( edukacja regionalna).

13)         Wzbudzanie szacunku dla tradycji, świąt państwowych i poszanowania symboli narodowych - uczenie patriotyzmu.

14)         Kształtowanie zachowań ukierunkowanych na ochronę środowiska przyrodniczego.

 

Szczegółowe cele edukacyjne

Zadanie 1

Budowanie więzi wewnątrzszkolnej, integracja środowiska lokalnego
Cele:

·         rozwijanie umiejętności tworzenie norm grupy, współdziałania i niesienia pomocy,

·         integracja zespołu klasowego, tworzenie okazji do lepszego, wzajemnego poznania się uczniów,

·         uczenie tolerancji i szacunku dla ludzi o innych poglądach, osób niepełnosprawnych,

·         wdrażanie uczniów do świadomego uczestnictwa w akcjach.

 

Zadanie 2

Wpajanie norm i zasad obowiązujących w szkole – prawa i obowiązki ucznia w kontekście Konwencji o Prawach Dziecka

Cele:

·         zapoznanie z obowiązującymi w szkole procedurami i regulaminami,

·         zapoznanie z prawem szkolnym ( Statut, WSO),

·         uświadomienie uczniom ich praw i obowiązków,

·      zapoznanie uczniów z podstawowymi dokumentami prawnymi gwarantującymi im prawa, (Konwencja o Prawach Dziecka,  Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka).

Zadanie 3
Wdrażanie uczniów do samorządności

Cele:

• wdrażanie uczniów do świadomego i odpowiedzialnego uczestnictwa w wyborach samorządu klasowego, szkolnego i wyboru opiekuna Samorządu Uczniowskiego,
• rozwijanie odpowiedzialności za powierzone funkcje,
• wyrabianie u uczniów umiejętności obiektywnego oceniania siebie i innych,
• zachęcanie uczniów do aktywnego uczestnictwa w życiu klasy i szkoły oraz wnoszenia innowacyjnych pomysłów i rozwiązań.
   

Zadanie 4

Zwalczanie niepowodzeń szkolnych

Cele:

• budowanie w uczniach poczucia własnej wartości i wiary w sukces,
• asertywne reagowanie na krytykę,
• uwrażliwienie uczniów na konieczność niesienia pomocy kolegom/koleżankom mającym trudności w nauce,
• rozwijanie umiejętności uczenia się.

Zadanie 5.

Wdrażanie uczniów do przestrzegania podstawowych zasad bezpieczeństwa.

Cele:

• uwrażliwienie uczniów na przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w czasie zajęć lekcyjnych, przerw i zabaw,
• wdrażanie do przestrzegania niezbędnych elementów dyscypliny, umów i regulaminów,
• pogłębianie wiedzy uczniów na temat bezpiecznego poruszania się w drodze do i ze szkoły,
• bezpieczne ferie i wakacje – uświadomienie zagrożeń wynikających z niewłaściwego zachowania się w górach i nad wodą,
  uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających z kontaktu z osobami nieznanymi oraz swobodnego poruszania się w sieci.

Zadanie 6

Ograniczenie przemocy oraz agresywnych zachowań.

Cele:

• nabywanie umiejętności rozwiązywania konfliktów,
• kształtowanie właściwego stosunku do pozytywnych i negatywnych emocji,
• kształcenie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach i szukania pomocy,
• kształcenia umiejętności właściwego reagowania na przejawy agresji.

Zadanie 7

Wzbudzanie w uczniach odpowiedzialności za własne zdrowie, promocja zdrowego stylu życia

Cele:

• propagowanie zdrowego stylu życia,
• przypomnienie zasad i wdrażanie nawyków zdrowego odżywiania się,
• pogłębianie wiedzy uczniów na temat zasad higieny ciała i umysłu,
• uświadomienie uczniom znaczenia ruchu, rekreacji i relaksu na świeżym powietrzu.

 

Zadanie 8

Wzbudzanie szacunku do pracy i obowiązków rodziców/opiekunów, wzmacnianie więzi rodzinnych.

Cele:

• kształtowanie właściwych postaw uczniów wobec rodziców/opiekunów,
• uświadomienie uczniom praw i obowiązków członków rodziny,
• uświadomienie uczniom znaczenia wspólnie spędzanego czasu z rodziną, świąt i tradycji rodzinnych,
• przybliżenie uczniom zawodów ludzi pracujących dla dobra dzieci.

 

Zadanie 9

Dostarczanie informacji na temat szkodliwości nikotyny, alkoholu, narkotyków.

Cele:

·         dostarczenie uczniom podstawowej wiedzy na temat alkoholu, papierosów, narkotyków i zawartych w nich szkodliwych dla zdrowia substancjach,

·         uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających z uzależnień,

·         zapoznanie uczniów z konsekwencjami prawnymi posiadania, rozprowadzania i brania narkotyków.

Zadanie 10

Dostarczanie informacji na temat skutków uzależnienia od mediów.

Cele:

·         uświadomienie uczniom konieczności selekcjonowania programów telewizyjnych i komputerowych,

·         dostarczenie uczniom wiedzy na temat skutków długotrwałego przebywania przed ekranem telewizora, komputera (wpływu na stan zdrowia fizycznego i psychicznego),

·         przygotowanie uczniów do świadomego i odpowiedzialnego korzystania ze środków masowej komunikacji (telewizji, komputerów, Internetu, prasy itp.).

 

Zadanie 11

Wskazanie sposobów właściwego spędzania wolnego czasu, rozwijanie zainteresowań.

Cele:

·         wyrabianie w uczniach nawyków kulturalnej rozrywki, sportu i zabawy,

·         wdrażanie uczniów do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, kołach zainteresowań,

·         wdrażanie uczniów do świadomego uczestnictwa w konkursach, wystawach, wyjazdach do kina, teatru, filharmonii, uczestnictwa w wycieczkach szkolnych,

·         uzmysłowienie dzieciom ich zainteresowań i korzyści z ich rozwijania.

Zadanie 12

Wdrażanie uczniów do aktywnego uczestniczenia w życiu szkoły, gminy ( edukacja regionalna).

Cele:

·         kształcenie postawy szacunku dla dziedzictwa kulturowego regionu, tradycji, zwyczajów, obrzędów,

·         poszerzanie znajomości środowiska lokalnego,

·         pogłębianie i kultywowanie tradycji własnego regionu,

·         wdrażanie uczniów do aktywnego uczestnictwa w życiu szkoły: w akademiach, uroczystościach szkolnych, gminnych, konkursach, pracach porządkowych.

Zadanie 13

Wzbudzanie szacunku dla tradycji, świąt państwowych i poszanowania symboli narodowych - uczenie patriotyzmu.

Cele:

·         kształcenie szacunku dla własnego państwa, symboli narodowych,

·         kształcenie szacunku dla tradycji i zwyczajów związanych z obchodami: Świąt Wielkanocnych, Bożego Narodzenia, Święta Zmarłych,

·         poszerzenia wiedzy uczniów na temat historii obchodów świąt państwowych; Święta Niepodległości, Konstytucji 3 – go Maja,

·         rozwijanie postaw patriotycznych związanych z identyfikowaniem się z „małą ojczyzną”,

·         upowszechnianie wiedzy na temat Unii Europejskiej ( poznanie instytucji Unii Europejskiej, flagi, hymnu oraz państw Unii i ich kultury).

Zadanie 14

Kształtowanie zachowań ukierunkowanych na ochronę środowiska przyrodniczego.

Cele:

·         kształtowanie właściwego stosunku do przyrody,
kształtowanie postaw i zainteresowań ochroną środowiska i ekologią,

·         wdrażanie uczniów do świadomego włączania się w obchody Dnia Ziemi, udziału w akcji „Sprzątanie świata”.

Procedury osiągania celów

Zgodnie z przyjętymi ideałami wychowania wypływającymi z pedagogiki humanistycznej najkorzystniejszy wpływ na uczniów ma styl działania wychowawcy wspierającego, który: słucha, daje oparcie, pozwala zastanowić się, próbować. Stawia na rozwiązania uczniów, zachęca ich do poszukiwań. Ten styl kontaktu buduje głębokie relacje wychowawcy z uczniami oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu.

Osiągnięcie celów kształcących i wychowawczych na godzinach wychowawczych w dużej mierze zależy od metod i form prowadzenia zajęć. Powinny to być metody, które zachęcają uczniów do współpracy i angażują ich osobiście.

 

Stosowane metody nauczania:

opowiadanie, pogadanka z elementami wykładu, burza mózgów, dyskusja, , rozmowa nauczająca, wycieczka, metaplan, swot, drzewko decyzyjne, śnieżna kula, projekt, wykład, zabawy integracyjne, zabawy edukacyjne.

 

Formy pracy:

·           indywidualna (jednolita i zróżnicowana),

·           zbiorowa,

·           grupowa (jednolita i zróżnicowana).

 

 

 

Przewidywane osiągnięcia uczniów

 

 

Klasa IV

Szczegółowy plan pracy wychowawcy klasowego

 

 

 

 

Klasa V

 

Szczegółowy plan pracy wychowawcy klasowego

 

 

 

 

Klasa VI

 

Szczegółowy plan pracy wychowawcy klasowego

 

 

 

Uwagi dotyczące realizacji programu

 

 

            Program przewiduje po 30 godzin zajęć dydaktycznych w każdej klasie. Pozostałe godziny wychowawcze, wychowawcy klas będą  dostosowywać do bieżących zaleceń dyrektora szkoły lub  zaistniałych sytuacji w klasie.

W związku z możliwością zmian w Programie wychowawczym szkoły i Programie profilaktyki w następnych latach,  Program wychowawczy dla klas IV – VI również może ulegać zmianom, polegającym na włączeniu nowych zagadnień,  szerszym omówieniu zagadnień określanych w danym roku szkolnych jako priorytetowych.

 

 

Bibliografia i materiały źródłowe

 

1. Barbara Bleja – Sosna, Jadwiga Oporska, Maria Skałdanowska.  „Poradnik dydaktyczny. Godziny wychowawcze IV – VI”. Wydawnictwo BEA książki edukacyjne. Toruń
2. Magdalena Gruszka, Iwona Janiak, Justyna Prałat. „Scenariusz godzin wychowawczych dla szkoły podstawowej”. Wydawnictwo Harmonia. Gdańsk 2003
3. Ireneusz Siudem. „Jak skutecznie chronić dzieci przed współczesnymi zagrożeniami?” Kampania pod patronatem Ministra Edukacji i Nauki oraz Ministra Sportu „Zachowaj trzeźwy umysł”. UMCS Lublin 2006
4.  Ireneusz Siudem. „Jak uczyć asertywności?” Kampania pod patronatem Ministra Edukacji i Nauki oraz Ministra Sportu „Zachowaj trzeźwy umysł”. UMCS Lublin 2006
5. Edward. Pietkiewicz. „Savoir vivre dla każdego”. Świat Książki. Warszawa, 1997

 

Zał. 1

 

Plan pracy wychowawczej dla klasy IV

 opracowany na podstawie programu wychowawczego dla klas IV – VI

Szkoły Podstawowej w ZSO w Rybczewicach

 

 

1. Integracja klasy – ustalenie zasad pracy w grupie.
2. Wybór samorządu klasowego – przydział funkcji.
3. Zapoznanie uczniów ze Statutem i WSO.
4. Miejsca i sytuacje, w których należy zachować rozwagę i ostrożność.
5. Jak uczyć się, żeby się nauczyć – metody i techniki zapamiętywania.
6. Jak być asertywnym?
7. Moje zainteresowania – moje hobby.
8. Pamiętamy o naszych zmarłych – wyjście na cmentarz.
9. 11 listopada – czym jest dla mnie to święto?
10. Świadomie i rozważnie korzysta ze zdobyczy techniki.
11. Telewizja i komputer – wróg czy przyjaciel?
12. Tradycje Bożonarodzeniowe w moim domu.
13. Święta Bożego Narodzenia w różnych krajach Europy.
14. Jak oceniam siebie i innych po I semestrze.
15. Rodzina – miejsce spotkania wielu pokoleń.
16. Moje prawa i obowiązki – Konwencja Praw Dziecka.
17. Czas wolny nie tylko od święta.
18. Historia szkoły i najbliższej okolicy.
19. Aktywnie uczestniczy w życiu naszej szkoły i gminy.
20. Wyciągnij z lekcji maxa – co zrobić, żeby lepiej zapamiętać lekcje.
21. Życie bez nałogów.
22. Jak rozumiem pojęcie zdrowia?
23. Co jest zdrowe, a co szkodzi naszemu zdrowiu?
24. W trosce o naszą planetę Ziemię.
25. W świecie ekologii – Dzień Ziemi.
26. Uczymy się tolerancji wobec inności drugiego człowieka.
27. Czy przyjaciel jest potrzebny – cechy dobrego przyjaciela
28. Ja w środowisku do którego należę – moje miejsce w rodzinie.
29. Jak oceniam siebie i innych po roku nauki.
30. Bezpieczne wakacje.

 

Pozostałe tematy zgodnie z zaleceniami bieżącymi.

 

1. ………………………………………………………………………………………..*
2. ………………………………………………………………………………………..*
3. ………………………………………………………………………………………..*
4. ………………………………………………………………………………………..*

 

*godziny do dyspozycji wychowawcy
 

                                                                   

 

Zał. 2

 

Plan pracy wychowawczej dla klasy V

 opracowany na podstawie programu wychowawczego dla klas IV – VI

Szkoły Podstawowej w ZSO w Rybczewicach

 

1. Organizacja pracy klasy w nowym roku szkolnym. Wybór samorządu klasowego.
2. Prawa i obowiązki ucznia – Konwencja o Prawach Dziecka.
3. Tworzymy zgrany zespół klasowy.
4. Koleżeństwo a przyjaźń. Cechy i zasady koleżeństwa.
5. Czy znam swoją szkołę?
6. Jak pomóc w niebezpieczeństwie?
7. Moje zainteresowania.
8. Muszę czy chcę się uczyć?
9. W jaki sposób pamiętamy o naszych zmarłych.
10. Znaczenie uroczystości w życiu społeczności  uczniowskiej.
11. Jak pokonać trudności w nauce szkolnej?
12. Święta Bożego Narodzenia w moim domu.
13. Bezpieczeństwo podczas zabaw zimowych ( ferii )
14. Oceniamy swoje zachowanie. Podsumowanie pracy klasy za I semestr.
15.  Przyczyny i skutki nałogów.
16. Podstawowe dokumenty prawne gwarantujące prawa dziecka.
17. Rozwiązujemy sytuacje konfliktowe.
18. Zachowanie w szkole i poza szkołą.
19. Higiena mojego ciała i umysłu.
20. Jak planować czas na naukę i zabawę.
21. Fikcja i rzeczywistość w mediach.
22. Czym się kieruję przy doborze programów telewizyjnych i gier komputerowych.
23. Jesteśmy odpowiedzialni za naszą planetę.
24. Poznajemy państwa Unii Europejskiej.
25. Jakim jestem uczniem? Moje słabe i mocne strony.
26. Rodzina – praca i obowiązki jej członków.
27. Książka też jest moim przyjacielem.
28. Troska o środowisko naturalne obowiązkiem każdego człowieka.
29. Oceniamy swoje zachowanie. Podsumowanie pracy klasy za II semestr.
30. Niebezpieczeństwa grożące dzieciom. Bezpieczeństwo podczas wakacji.

 

Pozostałe tematy zgodnie z zaleceniami bieżącymi.

 

1. ………………………………………………………………………………………..*
2. ………………………………………………………………………………………..*
3. ………………………………………………………………………………………..*
4. ………………………………………………………………………………………..*

*godziny do dyspozycji wychowawcy
 

 

 

Zał. 3

 

Plan pracy wychowawczej dla klasy VI

opracowany na podstawie programu wychowawczego dla klas IV-VI

Szkoły Podstawowej w ZSO w Rybczewicach

1. Wybór samorządu klasowego – organizacja zajęć.
2. Asertywność jako postawa dzięki, której możemy zachować swoją tożsamość i poczucie   własnej wartości.
3. Świadome przeżywanie emocji – sposoby radzenia sobie z przykrymi emocjami.
4. Dbamy o naszą Planetę.
5. Wpływ reklamy na używanie szkodliwych substancji.

6. Zagrożenia dla zdrowia wynikające z używania alkoholu, papierosów i narkotyków.
7. Promocja zdrowia w wykorzystaniu czasu wolnego.

8. Uzależnienia, mechanizmy powstawania, rodzaje.

9. Listopad przypomina nam o ludziach, którzy odeszli.

10. 11 listopada – czym jest dla mnie to święto?

11. Wspólnie odpowiadamy za nasze problemy w nauce i zachowaniu.
12. O mediach pozytywnie i ze znakiem zapytania.
13. Święta Bożego Narodzenia w moim domu- tradycje i zwyczaje.
14.  Sprawiedliwość – jak ją należy rozumieć.

15. Gdzie są granice solidarności i lojalności koleżeńskiej?

16. Kultura języka, stroju, zachowania.

17. Bezpieczeństwo w czasie ferii. Jak zachować się w wypadku zagrożenia życia?

18. Jestem dzieckiem, ale mam prawa.

19. Jestem dzieckiem, ale mam obowiązki.

20. Jesteśmy obywatelami Europy.

21. Czytam więc.... – korzystałbym częściej z biblioteki gdyby …
22. Jak przygotować się do sprawdzianu w klasie VI?

23. Rodzina w życiu człowieka.
24. Potrafię rozwiązywać konflikty - nie jestem agresywny.
25. Czy wiesz co jesz?

26. Zalety i zagrożenia wynikające z korzystania z mediów.

27. Dzień Ziemi – człowiek przyjaciel czy wróg przyrody?
28. Czy znasz swoją miejscowość, gminę, okolicę?
29. Jestem ekologiem – szanuję moje środowisko.
30. W drodze do gimnazjum – jak się odnaleźć w nowej sytuacji?

1... ….… ……………..………………………………………………..….…*

2. ……………………………………………………………………….……*

3. ………………………………………………………………….…………*

4……………………………………………………………………………...*

5……………………………………………………………………………...*

 

 

*godziny do dyspozycji wychowawcy